वर्धा-नांदेड रेल्वे मार्ग
साचा:बदल साचा:माहितीचौकट रेल्वेमार्ग वर्धा - नांदेड रेल्वे मार्ग किंवा वर्धा - यवतमाळ - नांदेड रेल्वे मार्ग हा भारतातील महाराष्ट्र राज्यात निर्माणाधीन रेल्वे प्रकल्प आहे. या मार्गामुळेयवतमाळ मार्गे वर्धा आणि नांदेड दरम्यान रेल्वे वाहतूक सुविधा सुरू होईल . भारत सरकारच्या रेल्वे मंत्रालयाने या प्रकल्पाला "विशेष प्रकल्प" दर्जा दिला आहे. हा रेल्वे मार्ग २८४ किलोमीटर लांबीचा असेल.[१][२]
इतिहास
भुसंपादन
या मार्गाची लांबी २८४ किमी आहे आणि त्यासाठी ७२२ हेक्टर जमीन आवश्यक आहे. महाराष्ट्र शासनाने ७२२ हेक्टर जमीन संपादन करण्यास मान्यता दिली आहे. वर्धा-यवतमाळ-नांदेड रुंदमापी रेल्वे मार्गासाठी लागणारी जवळपास ९०% जमीन अधिग्रहित करण्यात आली असून आता महाराष्ट्र सरकारने रेल्वे मंत्रालयाला निविदा प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी विनंती केली.[३] भूसंपादन २०१८ मध्ये पूर्ण झाले.[४]
बांधकाम
पूर्ण मार्गासाठी निविदा फेब्रुवारी २०१९ मध्ये देण्यात आली होती आणि कित्येक बांधकाम यापूर्वीच बांधकाम चालू झाले. ७७ किमी वर्धा - यवतमाळ विभागाच्या कामाला मध्य रेल्वे क्षेत्राच्या बांधकाम संस्थेला देण्याची मंजुरी मिळाली आणि २०७ यवतमाळ - नांदेड विभागाच्या कामाला रेल्वे विकास निगमला देण्याची मंजुरी मिळाली . फेब्रुवारी २०१९ पर्यंत पृथ्वीवरील सर्व पुल (यशोदा नदी व भिंडी नदीवरील २ मोठे पूल आणि २६ छोटे पूल), आणि किमान ५४ रेल्वे अंडर ब्रिज पूर्ण झाले आहेत. ९.८ किमीचे एकूण सहा बोगदे या मार्गावर असतील, यापैकी सर्वात आव्हानात्मक २.५ किमी लांबीचायवतमाळ विमानतळामागील टेकड्यातून जाणारा बोगदा आहे. सर्व स्टेशन इमारतींचे कंत्राट फेब्रुवारी २०१९ पर्यंत देण्यात आले आहेत आणि बांधकाम सुरू झाले आहे.[५]
यवतमाळ नवीन रेल्वे स्थानकाचे प्रारंभिक काम सुरू झाले आहे. हे जिल्हा परिषद शाळा आर्णी मार्ग मागे उभारण्यात येईल यवतमाळ .[६]
किंमत
२८४ किमी लांबीच्या या प्रकल्पाची एकूण सुधारित किंमत ₹३१६८.२९ कोटी आहे.[५] या प्रकल्पासाठी२०१९-२० च्या पिंक बुकनुसार त्या आर्थिक वर्षासाठी ₹३५० कोटीचे वाटप करण्यात आले होते, कारण बांधकाम आधीच चालूझाले होते आणि यामुळे काही भाग जलदगतीने पूर्ण करण्यात मदत होईल.[७]
मार्ग
मार्गावर खालील स्थानकांचे नियोजन केले गेले आहे (आंशिक यादी, कृपया यवतमाळ ते नांदेड दरम्यान विस्तारण्यास मदत करा):[५]
- वर्धा जंक्शन, शहरातील विद्यमान स्थानक
- देवळी जंक्शन
- भिंडी, हॉल्ट स्थानक
- कळंब
- तळेगाव, हॉल्ट स्थानक
- दरव्हा मोतीबाग जंक्शन
- यवतमाळ जंक्शन,
- पुसद
- उमरखेड
- हुजूर साहेब नांदेड रेल्वे स्थानक
व्याप्ती
या रेल्वे मार्गाचे महाराष्ट्रातील वर्धा, यवतमाळ, वाशिम, हिंगोली आणि नांदेड जिल्ह्यातील सहा तालुक्यांमध्ये आणि ९० गावात काम होईल.[८] हा मार्ग कार्यान्वित झाल्यावर नागपूर व विदर्भ आणि मराठवाडा भागातील इतर जिल्ह्यांमधील थेट संपर्क साधला जाईल.